Namaste ^^
Kochani, ostatnio trochę odbiegłam od głównego tematu bloga- na rzecz recenzji. Wiem, że lubicie serię o bóstwach, więc, żeby nie zawieść miłośników indyjskiej mitologi, czym prędzej pragnę Wam przedstawić kolejne z nich- uwielbianego w Indiach, i chyba najbardziej rozpoznawanego-
Ganeshę oraz
kilka legend, które się z nim wiążą. Ganesha cieszy się popularnością także wśród dżinistów i buddystów. Na jego kult natkniemy się w Nepalu, Tybecie, Chinach, Mongolii, Japonii oraz w Azji Płd- Wschodniej. Na Sri Lance czczony jest wraz z Buddą i Wishnu. Zapraszam do czytania :)
Ganesha- inaczej Ganapati lub Winajaka. Często dodaje się indyjską formę grzecznościową przed imieniem- Shri. W dosłownym tłumaczeniu z sanskrytu "gana"- grupa/wiele/ "isa"- pan/ mistrz. Stąd nazywa się go "panem zastępów"- pośrednich bóstw, w tym przypadku dew, wojska istot półboskich stanowiących część orszaku Śiwy. Gana, czyli "grupy", a "pati", czyli "władca" czy "Pan". Dawny leksykon wymienia osiem synonimów Ganeshy: Winajaka, Vighnarāja (odpowiednik Vighnesha) Dvaimātura (kto ma dwie matki), Gaṇādhipa (odpowiednik Ganapati i Ganesha), Ekadanta (jeden który ma jeden kieł), Heramba, Lambodara (kto ma brzuch/ brzuch wiszący) i Gajanana (o twarzy słonia), Ekadanta- 1 kieł.
Legenda narodzin Ganeshy:
Historia Ganeshy to, gratka dla fanów mitów. Opowieści o Ganesha powiedziane w Puranach. Istnieje kilka różnych wersji wyjaśniających pochodzenie, jednak do najpopularniejszych należy ten poniżej. Jego matką jest Parwati, która nie mogąc doczekać się potomka nieobecnego Siwy, ulepiła go sobie z woskowiny usznej/ brudu zdrapanego z ciała, po czym tchnęła w niego życie. Pewnego razu bogini udała się nad jezioro, by się wykąpać, synka natomiast postawiła na czatach, polecając mu też, by przypilnował jej ubrań. Wtedy akurat niespodziewanie wrócił jej mąż, Siwa zobaczywszy chłopca zastępującego mu drogę...odciął mu głowę a porywie zazdrości. Kiedy Parwati to zobaczyła, poprosiła Siwę, by przywrócił jej synkowi- życie, ale niestety, nawet bogowie są bezsilni wobec praw biologi, i nie mógł w pełni spełnić prośby żony, w zamian obiecał przytwierdzić chłopczykowi głowę pierwszego zwierzęcia, i ożywi jakie wyjdzie z lasu, i ożywi go, a że był to słoń...tym sposobem zyskał jego głowę.. Ganesha nie jest prawdziwym synem Siwy ,tak jak Skanda. W tym miejscu, pojawia się kolejny mit: kiedyś spadł z drzewa owoc mango, Siva chcąc dać go jednemu z synów, zarządził konkurs polegający na okrążeniu świata. Sprytny Ganesh obszedł po prostu rodziców ze słowami, że oni są jego światem i oczywiście dostał owoc. Następna legenda dotyczy 1 ułamanego kła, tutaj także są rozbieżności, #1 Ganesha pojechał sobie na przejażdżkę na swoim szczurze, który na widok węża przestraszył się i zrzucił go, podczas upadku pękł mu brzuch i wysypały mu się wszystkie smakołyki. Nie chcąc ich stracić, zebrał wszystko, wrzucił do brzucha, który zawiązał owym wężem. Widzący to księżyc bardzo się śmiał, czym sprowokował Ganeshę do gniewu, który to cisnął weń kłem- stąd wgłębienie, historia księżyca jest tematem kolejnego mitu, ale nie będę już drążyć, bo post i tak jest już długi, #2 stracił swój kieł w bitwie z Paraśuramą, no i po trzecie #3 pod okiem Wjasy-autora Mahabharaty spisał ą swym kłem, inna wersją jest spisanie Ramajany na rozkaz Walmiki.
Stan cywilny Ganeshy nie jest jednoznaczny, bowiem w południowych Indiach, Ganesha nie jest żonaty, bo nie udało się znaleźć kobietę, dorównującej matce- Parvati. Na północy zaś często jest widoczne żonaty z dwiema córkami Brahmy, czyli Buddhi- będącej metaforą mądrości i Siddhi- osiągnięcia. towarzyszy Saraswati (bogini kultury i sztuki) oraz Lakszmi (bogini szczęścia i dobrobytu), symbolizujące, że te cechy zawsze towarzyszą temu, kto odkrył swoją wewnętrzną boskość. Symbolicznie przedstawia to fakt, że bogactwo, dobrobyt i sukces towarzyszyć tym, którzy wykazują się mądrością, rozwagą, oraz są cierpliwi.
Ganesha jest powszechnie czczony jako ten, niszczyciel zła i przeszkód, mecenas sztuki i nauki oraz bóg intelektu, wiedzy i mądrości. Znany jest też z tego, że umieszcza przeszkody na drodze tych, którzy są zagrożeni popełnieniem czegoś złego. Jako strażnik i opiekun- często umieszcza się w bramach i nad drzwiami wejściowymi domów i w świątyni- po lewej stronie lub przy schodach wiodących do niech. Jest honorowany na początku rytuałów i ceremonii. Jego imię wzywa się przy rozpoczynaniu przedsięwzięć biznesowych, podczas przeprowadzki do nowego domu. Chroni również domy i samochody, dlatego umieszcza się jego posążek/ medalion na przedniej szybie pojazdu. Ganesha jest również patronem liter i nauki, stąd kieruje się do niego modlitwy podczas zaliczania egzaminów. Jest jednym z pięciu głównych bóstw hinduskich (Brahma, Wisznu, Sziwa i Durga będącego pozostałe cztery). Reprezentuje on doskonałą równowagę pomiędzy siłą a życzliwością, między mocą i pięknem. Symbolizuje możliwość dostrzeżenia różnic między prawdą a iluzją, tym co realne i nierealne. Ponadto jest panem sukcesu, patronem bankierów kupców i podróżnych.
Jak rozpoznać Ganeshę?
Przedstawiany jest na kilka sposobów:
w pozycji stojącej, tańczący, lub siadzący na lotosie, i częściej na podwyższeniu, wówczas jedną nogę trzyma na kolanie, drugą trzyma na ziemi, czasem jako czołgające się dziecko (ze swoim ulubionym laddoo słodkiego w jednej ręce), a nawet w pozycji siedzącej na kolanach matki.
Towarzyszy mu mysz, często widoczna przy nogach, patrząca z uwielbieniem na niego i trzymająca słodkie laddoo w łapkach. Każdy z elementów wizerunku boga ma konkretne znaczenie, a symbolika jest niezmiernie bogata, i trochę różni się między sobą.
- Głowa słonia symbolizującą wierność, inteligencję i moc dyskryminacyjną;
- 4 ramiona- symbolizujące status uniwersalnego władcy i jego panowania nad czterema kategoriami istot - tych, które mogą żyć tylko w wodzie, które mogą żyć w wodzie i na ziemi, które mogą żyć tylko na ziemi, i tych, które mogą latać w powietrzu. Inne- ustanowił cztery kasty i cztery Wedy. Reprezentują także 4 wewnętrzne atrybuty ciała subtelnego, czyli: umysł (Manas), intelekt (buddhi), ego (Ahamkara) i uwarunkowane sumienie (Chitta). Lord Ganesha reprezentuje czystą świadomość - Atmana - co pozwala na osiągnięcie tych czterech atrybutów;
- wierzchowiec (wahana)- mysz/szczur. Mysz symbolem jest przywiązania do ziemskich tendencji, a także symbolizuje ciemność nocy- dobrze widzi w ciemności. Mysz oznacza obiekt, który prowadzi człowieka od ciemności do światła. Zwiększa zdolność Ganeshy do pokonania wszelkich przeszkód, bowiem słonie mogą upaść ze względu na swoje gabaryty, natomiast gryzonie mogą znaleźć drogę i dostać się do małych przestrzeni- w tym przypadku do każdego zakątka ludzkiego umysłu. Mysz/ szczur jest symbolem naszych zmysłów, które nigdy nie są spełnione. Oni pragną nowych doświadczeń, nowych smaków. Zmysły mądrej osoby są pod jego kontrolą, a myszka nie odważy się jeść słodyczy bez zgody swojego pana.
- złamany kieł zdolność do przezwyciężania wszelkich form dualizmu Mądrość pozwala nam widzieć wszystko jako jedność, a my sami integralną częścią całości.; czasem zamiast kła jest coś do pisania (jest patronem pisarzy)/ Ofiara jest potrzebna do osiągania mądrości/ zdolność zatrzymywania dobrych i odrzucania złych rzeczy;
- Ułożenie nóg- (jedna spoczywa na ziemi druga celuje w niebiosa) wskazują na wagę życia i uczestnictwa zarówno w świecie materialnym, jak i duchowym/ zdolność do życia w świecie nie będąc ze świata;
- Topór/ siekiera- odpycha przeszkody/ odcięcie od materialistycznych przywiązań/ karma- złe uczynki mogą ranić w przyszłości/ niszczenie niewiedzy odcięcie od doczesnych przyzwyczajeń i pragnień, których należy się wyzbyć;
- Bat/ pętla/ bicz- siła, która ciągnie pobożnego człowieka do szczęścia wiecznego/ kontrolowanie zmysłów;
- Trzecia ręka przedstawia gest błogosławieństwa/ ochrony
- Kwiat lotosu (Padma)- symbol najwyższego celu ludzkiej ewolucji/ słodycz wewnętrznego spełnienia- oświecenie;
- Pękaty brzuch- Ganesha jest w stanie połknąć smutki Wszechświata i chronić cały świat, symbolizuje także cały kosmos/ dosłownie- miłość boga do słodyczy;
- Wygięta trąba- zdolność do adaptacji, efektywność, potencjalne zdolności intelektualne;
- Oczy -dalekowzroczność i skupienie;
- Trójząb na czole- broń Shivy,a także symbol czasu (przeszłość, teraźniejszość i przyszłość), nad którym panuje;
- Uszy- mądrość, umiejętność słuchania, z uwagą ludzi, którzy szukają pomocy/ służą do zdobywania wiedzy. Duże uszy wskazują, że cała wiedza jest znana bogu;
- Wąż- brzuch Ganeshy reprezentuje cały kosmos, który utrzymuje się dzięki kosmicznej energii- kundalini, którą z kolei symbolizuje właśnie wąż;
- słodycze w jednej z rąk symbolizują korzyści wynikające z mądrego życia/samorealizacja;
- Prasada na tacy (poświęcony pokarm) – dobra wszechświata są nieograniczone i każdy może z korzystać w dowolnej chwili.
Święta obchodzone na cześć Ganeshy
Ganesh Chaturthi- oznacza "czwarty dzień"/"czwarty stan". Obchodzony w centralnych i zachodnich stanach Indii oraz w Nepalu, USA, Kanadzie i na Mauritiusie i hinduskiej diasporze Obchody trwają ok. 10 dni. Wypadają na przełomie sierpnia i września. Ostatniego dnia w morzu lub w rzece topi się posąg Ganeshy. Po zakończonych obrzędach, formę tymczasową należy zniszczyć. Nie posiada ona mocy, będąc tylko wizerunkiem obrazu mentalnego. Zatopione w wodzie figury wraz z upływem czasu same się rozpadają.
Wszyscy świętują, poczynając od uroczystości rodzinnych poprzez miejsca pracy do wielkiego wydarzenia publicznego. Publiczne obchody są popularne i organizowane i finansowane przez lokalne grupy młodzieżowe, stowarzyszenia sąsiedzkie czy grupy handlowców/ przedsiębiorców. Wygląda to tak, że umieszcza się gliniany posąg Ganeshy, siegający nawet do 20 metrów na zdobionym podwyższeniu, buduje się także tymczasowe kapliczki. W domu natomiast odpowiedniej wielkości wizerunek boga-słonia znajduje miejsce na ołtarzyku, który to dekoruje się zwłaszcza kwiatami (hibiskusa), składając również ofiary z słodyczy, czcząc Ganeshę z rodziną i przyjaciółmi w godzinach porannych i wieczornych. Celebracja kończy się odśpiewaniem aarti/ hymnów na cześć Ganeśa, i innych bogów oraz świętych.
*Posągi wykonuje się z gliny pozyskiwanej z okolicznych zbiorników wodnych, co symbolizuje także naturalny cykl tworzenia i rozpadu- powrót do źródła, kiedy zostaje zatopiony. W ogóle była głośna sprawa odnośnie materiału, z którego wykonuje się wizerunki, bo ku ułatwieniu rzemieślnikom- decydowano się na lżejszy i bardziej plastyczny gips. Niestety miało to zły wpływ na środowisko, dodatkowo farby używane do malowania, zawierają metale ciężkie- zanieczyszczając e wodę, mało tego, to co nie ulega biodegradacji zalega na plażach.
Ganesh Chaturthi to ulubione święto dzieci, które utożsamiają się z pulchniutkim słonikiem, przebierają się za niego i korzystając z wyjątkowej swobody objadając się W dniu święta wyznawcom
nie wolno spoglądać na księżyc, co przynosi pecha.
P.S.
Kojarzycie boga- słonia ?:) Może chcielibyście przeczytać o jakimś innym konkretnym? Post wyszedł obszerny, ale nazbierało się ;)
Aha, jeszcze jedno myślę, że pozostanie na blogu taki misz-masz, a mianowicie 3 w 1- Indie, książki i kosmetologia. Muszę to jakoś rozsądnie rozplanować i przebudować nieco blog, póki co nie mam jeszcze sprecyzowanego pomysłu, jak to zrobić. Co nie zmienia faktu, ze blog potrzebuje malej przebudowy. Może jakieś sugestie, jak Wam by było najwygodniej? :) Nawiasem, umieściłam ankietę na bocznym pasku, zachęcam gorąco do zagłosowania. Jeśli macie jakieś wskazówki organizacyjne itp, to możecie napisać też do mnie maila, lub skorzystać z formularza kontaktowego na dole strony.
Obecnie wróciłam do pracy nad dawno zapowiadaną serią, zbieram materiały- właśnie czytam książkę, która wiele wniesie w tym temacie, jak sądzę. Mam nadzieję, że w najbliższym czasie uda mi się w końcu zamieścić taki post.
Pozdrawiam! :)
Posty
