Diwali- Święto Świateł

Namaste ^^

Kochani,  czy listopad też Was tak dobija? Odczuwacie spadek w motywacji do działania? Ostatnio przeczytałam, że "listopad to najboleśniejszy wrzód na dwunastnicy miesiąca", no i zgadzam się z tym jak najbardziej, dodatkowo też nieźle tłumaczy poślizg tego wpisu... No, ale w końcu publikuję post o jednym z najpiękniejszych świąt w kalendarzu hinduistycznym- Diwali. Co prawda dobiegło już końca w  Indiach, bo tego roku odbywało się w dniach 30 października- 3 listopada, ale na blogu i tak postanowiłam o tym napisać, to bardzo ważne święto w Indiach.

Diwali diyas

Czym w istocie jest Diwali?
Z sanskrytu, tłumaczy się dosłownie "rząd lamp"- dipa- lampa, awali- rząd, co ma związek z lampkami oliwnymi- diyas wykonanymi z wypalanej gliny, zapalanymi przed wejściem każdego z domów, symbolizujące zwycięstwo światła nad ciemnością i dobra nad złem, wiedzy nad ignorancją, nadziei nad rozpacza, a to wszystko ku czci bogini Lakshmi

Diya to mała lampka, zazwyczaj wykonane z gliny, za wkład natomiast służy Ghi lub olej oraz wełna/bawełna w roli knota. Czasami jest to szklanka wypełniona kolorową wodą, na to warstwa ghee (masło klarowane) z knotem z waty, chociaż  nie jest to polecane ze względów bezpieczeństwa. Diya często ozdobione są pachnącymi, suszonymi kwiatami.

Aczkolwiek należy wspomnieć, że Diwali obchodzą nie tylko hinduiści ale też sikhowie, dżiniści i buddyści w całej Azji Południowo-Wschodniej, nie tylko w Indiach ale i w Nepalu i na Sri Lance. Wg naszego kalendarza światło lamp wypada od połowy października do połowy grudnia. Data jest ruchoma, i każdego roku wypada kiedy indziej, w oparciu o kalendarz księżycowy. Diwali obchodzi się we wszystkich stanach, za wyjątkiem: Tamilnadu, Kerala, Karnataka, Goa i Andhra Pradesh  oraz przez Indusów mieszkających m.in. w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Wielkiej Brytanii i Australii.  W stanach południowych natomiast, jak powyższe oraz przez Tamilów mieszkających w Malezji, Singapurze, Sri Lance, RPA- Dipawali.

Geneza święta jest mocno zróżnicowana, w zależności od wyznania,  a mianowicie:

• Dżiniści świętują osiągnięcia mokszy(wyzwolenie z systemu reinkarnacji) przez Mahavirę (założyciela religii);

•  To dzień dla Lakshmi i Ganeshy jest syna Śiwy i Parwati- patron  sukcesu i niszczyciela zła oraz przeszkód. Czczony również jako bóg edukacji, wiedzy, mądrości i bogactwa.

• powrót Pana Ramy wraz z żoną Sita i bratem Lakshmanem z 14 letniej emigracji, a po pokonaniu demona króla Ravana, na wzór witającej ich ludności  Ayodhi zapala się lampy olejowe i puszcza fajerwerki;
• Buddyści wywodzący się z grupy etnicznej zamieszkującej nepalską Dolinę Katmandu w przeciwieństwie do większości buddystów, świętują Diwali wielbiąc Lakszmi.

• Tego samego dnia wypada sikhijskie Bandi Chhor Divas (z pendżabskiego bandi-uwięziony, Cchor (shodh- uwolnienie, Divas- dzień) obchodzone na pamiątkę  uwolnienia szóstego Guru Hargobinda Ji i 52 innych królów z nim z fortu Gwlior, więzionych na rozkaz Jhangira

Sikh's Diwali

Pięciodniowe święto hinduskie, obchodzone jest odmiennie przez różne społeczności, jednak pomimo tego wspólnym punktem, jest celebrowanie radości i szczęścia. Światła witające Lakhsmi, są też symbolem pomyślności, natomiast  fajerwerki, wystrzeliwane po kolacji mają odstraszać złe duchy. Rodzina wymienia się prezentami, słodyczami, wzmacnia się więzi. Dipawali trwa tylko 4, a zaczyna się dzień wcześniej niż Diwali. W północnych Indiach trwa zawsze pięć dni i jest połączone z Nowym Rokiem hinduistycznym, w południowych (Dipawali) trwa cztery dni (Nowy Rok obchodzi się tu zwyczajowo na wiosnę).

Diwali

Diwali

Jak obchodzi się świąteczne dni?

Każdy dzień też ma swoją symbolikę, i teraz tak:
1 dzien Dhanteras to święto bogactwa. Ludzie przestrzegają postu do zachodu słońca. Jest to też ostatni dzień zakupów. Kupują nowe rzeczy do domu, sprzęty, samochody, posiadłości, biżuterię, rozpoczynają nowe przedsięwzięcia.  Jest to pomyślny dzień na rozpoczynanie nowych spraw. Teraz wiele firm korzysta Indian pierwszy dzień Diwali z okazji zakończenia roku podatkowego. Ten dzień ma też aspekt mitologiczny , bowiem obchodzone na cześć Dhanvantari lekarza bogów. Stąd czystość i higiena są niezbędne podczas festiwalu, charakterystyczne są  gruntowne porządki. Ważne też jest porządne wywietrzenie mieszkania, zapewniając tym samym cyrkulacja powietrza. Drugiego dnia festiwalu obchodzi się zabicie demona Narakasury przez Krisznę. Charakterystyczna jest poranna kąpiel z wonnymi olejkami (tak jak Krishna po boju z demonem ). Trzeci dzień  ofiarowany jest bogini Lakshmi, za jej hojną pomocy wobec wyznawców. W południowych Indiach istotna  jest poranna kąpiel,(przed wschodem słońca) poprzedzona masażem  z wykorzystaniem naturalnego oleju. Nieodłącznym elementem jest Lakshmi Puja- modlitwy przed udekorowanym ołtarzykiem, zgodnie z obrzędami. Ten właśnie dzień jest najbardziej rozświetlony, a wybuchy fajerwerków są najintensywniejsze. Czwarty dzień jest poświęcony  Bali, strąconemu do podziemi przez Vishnu, który jednak w odpowiedzi na hojność króla, dał mu lampę wiedzy i pozwolił wracać raz do roku na ziemię aby zapalić miliony lamp w celu rozwiania ciemność i ignoranci oraz by  rozpowszechnić blask miłości i mądrości. Piątego dnia,  Bhai/Bhaiya Dooj/ Yama Dvitiya siostry zapraszają swoich braci, do własnych domów na ucztę. Uważa się, że siostry karmiące braci własnoręcznie tego pomyślnego dnia obdarzają ich długim życiem. Piąty i ostatni dzień festiwalu Diwali Jest to ostatni dzień z pięciu dniowej Diwali. Legenda Bhai Dooj wedle legendy sięgającej ery wedyjskiej Yama (Yamraj Pan śmierci) odwiedził swoją siostrę Yamunę w tym dniu. Powiedział też, że każdy, kto odwiedza ją w tym dniu zostaną mu odpuszczone grzechy, osiągnie Mokshę/ ostateczne wyzwolenie. Siostry  w zamian obsypywane są prezentami, gadżetami i błogosławieństwem. Rodzeństwo celebruje wzajemną miłość, siostry dodatkowo naznaczają braci czerwonym znakiem na czole- tilak, by opędzić zły los, zanoszą dla nich modlitwy. Zwłaszcza w Pendżabie jest to wielki dzień.

Bhai Dooj

Dzień przed rozpoczęciem Diwali czyli w tym roku 29 października, kobiety tworzą tradycyjne malowidła, zwane rangoli (z sanskrytu: ranga + avalli "pasmo kolorów" ) przed wejściem do domów. Rangoli to tradycyjna sztuka zdobienia dziedzińców i ścian domów indyjskich. Inaczej Alpana, Kolam. Używa się do nich nietrwałych materiałów (najczęściej piasku, ziaren zbóż lub kwiatów) będących symbolem nietrwałości świata, określanej słowem maja. Rangoli stanowią również bardzo ważny element świąt hinduskich, przede wszystkim Diwali. Tradycyjnym motywami są często  pawie, łabędzie, kwiaty, liany, owoc mango itd. Mają one chronić domowników i przynosić pomyślność. Barwniki zaś uzyskuje się z kory drzew, liści, indygo. Wzory usypuje się odęcznie za pomocą grubo zmielonej mąki ryżowej, białych kamieni, wapna tradycyjne wzory, która jest gestem dla drobnych zwierząt (mrówek, ptaków).Wierzy się, że chronią domostwa przed odwiedzinami złych duchów, które zostaną w labiryncie uwięzione dlatego też zawsze występują jako  zamknięte formy graficzne. Wzory są również zaproszeniem bogini Lakshmi do domu, wykonuje się je starannie, licząc, że przypodobają się jej, dzięki czemu zyskają sobie jej przychylność w zanoszonych modlitwach. Jako że w święta maja miejsce liczne odwiedziny rodziny, są niejako miłym  powitaniem także dla nich. Rangoli potrafią bardzo się różnić między sobą, bowiem od prostych jednowymiarowych wzorów poprzez cieniowane do wielowymiarowych i skomplikowanych. Często wykorzystuje się kwiaty czy ustawia świeczki, Warto wspomnieć, że w ten sposób ozdabia się też kąty w mieszkaniach.

Rangoli

Rangoli

Rangoli

Rangoli

Ttutaj filmik, na którym możemy zobaczyć jak tworzy się Rangoli:

Kali Puja

W Bengalu Zachodnim, w tym samym czasie obchodzone jest Kali Puja Jest to święto ku czci Kali (okrutna forma bogini Durga), dla której również zapala się lampki. Bogini ta przegania ciemności, rozprawia się z nieprawościami, oczyszczając swoich wiernych swoją miłością.. Kali Puja jest wykonywana w celu zmniejszenia ego i wszystkich negatywnych tendencji, które hamują postęp duchowy i materialny dobrobyt.

P.S. Ok, to by było na tyle. Mam nadzieję, że post, na który musieliście troszkę poczekać, okazał się interesujący. Przepraszam,  że pojawia się dopiero teraz, ale lepiej później niż wcale, prawda..? ;)

W tym miesiącu pojawi się sporo recenzji, i ostatnio zapowiadana przeze mnie niespodzianka- rozpoczęcie mini-serii, którą chcę poprowadzić do końca roku.  Mam tylko nadzieję, że uda mi się opublikować wszystko, co zaplanowałam.  Nie przewiduję póki co przerw i opóźnień ;)

Pozdrawiam!